ΟΡΓΑΝΩΣΗ, ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

1. Εννοιολογική οριοθέτηση

• Δράση του «οργανώνειν» (δραστηριότητα οργάνωσης),

• Αποτέλεσμα της οργάνωσης  (κατάρτιση οργανογράμματος, κ.α.)

• Οντότητα ή οργανισμός

2. Χαρακτηριστικά

• Άνθρωποι

• Επιδίωξη αντικειμενικών σκοπών

• Οργανωτική δομή

3. Διάκριση οργανώσεων

• Τυπική (επίσημη) οργάνωση

• Περιορισμένοι πόροι

• Ειδίκευση εργασίας

• Συλλογικές αποφάσεις

• Άτυπη (ανεπίσημη) οργάνωση

• Ικανοποίηση κοινωνικού αισθήμα-τος

• Κοινοί στόχοι

• Ταύτιση αντιλήψεων

4. Στοιχεία οργανωτικού σχεδιασμού

• Καταμερισμός εργασίας

• Εύρος ελέγχου

• Τμηματοποίηση (λειτουργίες, προϊόντα, άτομα, γεωγραφικές περιοχές)

• Εκχώρηση αρμοδιοτήτων

5. Συστήματα οργανωτικής δομής

• Γραμμικό ή ιεραρχικό

• Λειτουργικό σύστημα

• Γραμμικό – επιτελικό σύστημα

6. Συγκέντρωση και αποκέντρωση της εξουσίας

Α.  Οριοθέτηση

…ως συγκεντρωτικό θεωρείται το σύστημα στο οποίο ο βαθμός της μεταβιβαζόμενης εξουσίας και ευθύνης στα κατώτερα ιεραρ­χικά κλιμάκια είναι μικρός.

…ως αποκεντρωτικό θεωρείται το σύστημα στο οποίο τα χαμηλά επίπεδα διοίκησης έχουν την εξουσία να λαμβάνουν πολλές και σημα­ντικές αποφάσεις.

Β. Πλεονεκτήματα – Μειονεκτήματα

Συγκεντρωτικό σύστημα – πλεονεκτήματα

• Δημιουργία ενιαίας οργανωτικής σκέψης και δράσης
• Επίτευξη ομοιόμορφου και συνεχούς ελέγ­χου
• Εξοικονόμηση εργατικού δυναμικού και υλι­κών πόρων
• Δημιουργία ισχυρής δύναμης επιβολής του κρά­τους

Συγκεντρωτικό σύστημα – μειονεκτήματα

Ø Η διοίκηση γίνεται δύσκαμπτη και περί­πλοκη

• Οι πολίτες υποβάλλονται σε ταλαιπωρίες, οι­κο­νομικά έξοδα και απώλεια χρόνου
• Τα κεντρικά κρατικά όργανα αποφασίζουν για ζητήματα, για τα οποία δεν έχουν άμεση αντί­ληψη
• Ενισχύεται η τάση μετατόπισης του περιφε­ρεια­κού πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέ­ντρα

Αποκεντρωτικό σύστημα – πλεονεκτήματα

• Απαλλάσσεται η κεντρική διοίκηση από κα­θήκοντα ειδικού και τοπικού ενδιαφέροντος
• Επιτυγχάνεται γρηγορότερα και με λιγότερο κόστος η επίλυση των προβλημάτων
• Προωθείται η ανάπτυξη της περιφέρειας
• Τονώνεται το αίσθημα ευθύνης στα περιφε­ρειακά όργανα

Αποκεντρωτικό σύστημα – μειονεκτήματα

Ø Εμφανίζονται τάσεις κατάχρησης της εξου­σίας

• Τα περιφερειακά όργανα αδυνατούν να επι­λύσουν θέματα που απαιτούν ειδικές γνώ­σεις
• Εμφανίζεται κίνδυνος ανομοιομορφίας στις διοικητικές αποφάσεις

7. Γραφειοκρατία

Α. Οριοθέτηση

… καλείται ο τύπος της οργάνωσης που έχει σχεδιαστεί για να επιτελεί διοικητικό έργο με­γάλης κλίμακας, με το να συντονίζει συστημα­τικά την εργασία πολλών ατόμων (Blan et al 1977 : 4).

… είναι μία λογική, συστηματική και ακρι­βής μορφή οργάνωσης στην οποία καθορίζο­νται επακριβώς οι κανόνες, οι κανονισμοί και οι τεχνικές ελέγχου (Dubrin 1998 : 242)

Β.  Βασικά στοιχεία γραφειοκρατικού μοντέλου

• Σαφής καταμερισμός της εργασίας
• Ιεραρχία εξουσίας
• Ενότητα διοίκησης
• Ομοιομορφία για την εκτέλεση κάθε έργου
• Απροσωποληψία στις κοινωνικές σχέσεις
• Αξιολόγηση προσωπικού βάσει αντικειμενι­κών κριτηρίων

Γ. Σημερινή πραγματικότητα

Σήμερα η λέξη γραφειοκρατία χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει :

• Είτε την οργάνωση του σύγχρονου κράτους
• Είτε την επέκταση του κρατικού παρεμ-βατι­σμού
• Είτε το θεσμό της δημόσιας υπηρεσίας
• Είτε τη μη αποτελεσματικότητα

Στη χώρα μας η λέξη γραφειοκρατία συνδέεται πολύ συχνά με :

• Ελαττώματα δημοσίων υπηρεσιών
• Πολυνομία και ασάφεια νόμων
• Πλέγμα ανευθυνότητας των δημοσίων υπαλ­λήλων
• Πλήθος υπογραφών
• Υπερβολική προσήλωση στους τύπους

Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

1. Διοικητική οργάνωση της εκπαίδευσης

                       1        ΥΠΕΠΘ   

                                   ΚΥΣΔΕ

                                   ΚΥΣΠΕ

             2          ΠΕΡ/ΚΕΣ Δ/ΝΣΕΙΣ

                      ΑΠΥΣΔΕ / ΑΠΥΣΠΕ

                                ΠΥΣΔΙΠ

                  Δ/ΣΕΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ    

         3               ΠΥΣΔΕ / ΠΥΣΠΕ

   4    ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ / ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

              ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ