Εκπαιδευτική Ψυχολογία (EPPAIK 133)

Χρυσούλα Καρμπά

Περιγραφή

Αρχές και φιλοσοφία μαθήματος

Η Εκπαιδευτική Ψυχολογία έχει ως αντικείμενο την εφαρμογή των αρχών και θεωριών της Ψυχολογίας για τη δημιουργία αποτελεσματικών διαδικασιών και περιβαλλόντων μάθησης. Πραγματεύεται ζητήματα που αναφέρονται στην ανάπτυξη, τη μάθηση, τα κίνητρα, τις ατομικές διαφορές, τη διαχείριση προβλημάτων στην τάξη, τις αποτελεσματικές μεθόδους διδασκαλίας και την ενίσχυση της προσωπικότητας του μαθητή. Η Εκπαιδευτική Ψυχολογία εφαρμόζει στην πράξη τις γνώσεις για την ανάπτυξη των μαθητών, τα κίνητρα, τις ατομικές διαφορές και τους ατομικούς ρυθμούς μάθησης, τις αιτιατές αποδόσεις, τη διαχείριση της σχολικής τάξης, τον χειρισμό ειδικών προβλημάτων.

Προστατεύονται όλα τα δικαιώματα

Ενότητες

Εκπαιδευτική Ψυχολογία: απαραίτητο εφόδιο για έναν αποτελεσματικό εκπαιδευτικό

- Ποιος είναι ο ρόλος της εκπαιδευτικής ψυχολογίας;

- Ο δάσκαλος μπορεί να κάνει τη διαφορά;

- Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της καλής διδασκαλίας;

Η διαφορετικότητα και η ποικιλομορφία στην τάξη

Ποιες είναι οι διαφορές των μαθητών και οι ανάγκες μάθησης;

Ποιες είναι οι κοινωνικές-πολιτισμικές και ποιες οι βιολογικές διαφορές μεταξύ των μαθητών;

Ποιες είναι οι γενικές και ποιες είναι οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες;

Πρέπει οι μαθητές να διαφοροποιούνται με βάση τις ικανότητες και τις σχολικές τους επιδόσεις;

Προσαρμογή της διδασκαλίας στον διαφορετικό τρόπο μάθησης των μαθητών με προβλήματα ακοής, γλώσσας, συμπεριφοράς, μαθησιακών δυσκολιών κ.λ.π.

Ποια είναι η σχέση της σχολικής επίδοσης με:

1) την Κοινωνική τάξη;

2) τις εθνικές, φυλετικές και θρησκευτικές διαφορές;

3) τις διαφορές φύλου;

4) τις πεποιθήσεις και τις προσδοκίες των γονιών και εκπαιδευτικών;

Tο πείραμα της επίδρασης του πυγμαλίωνα (Rosenthal ,1968)

Το πείραμα της συμμόρφωσης (Ash, 1953)

Θεωρία μαθημένης αβοηθησίας (Seligman, 1967)

 

Θεωρίες μάθησης και η εφαρμογή τους στην εκπαίδευση.

1.    Συνειρμικές -συμπεριφοριστικές θεωρίες

       1.1.  Κλασσική εξαρτημένη μάθηση (Pawlow, Watson, Thorndike).

       1.2.  Συντελεστική μάθηση (skinner).

2.     Διάμεσες-γνωστικές θεωρίες (Piazet, Bruner, Ausubel, Gagne).

3.     Κοινωνικός επικοδομησμός (Vygotsky)

4.     Κοινωνικο γνωστική μάθηση: μιμητική μάθηση, μάθηση με ταύτιση, μάθηση με παρατήρηση προτύπου,

        αντιληπτική μάθηση, εσωτερική-συμβολική μάθηση (Bandura).

5.     H Εφαρμοσμένη ανάλυση συμπεριφοράς και η εφαρμογή της για την αντιμετώπιση προβλημάτων συμπεριφοράς στην τάξη (συνέπειες         στην τάξη, ανταλάξιμες αμοιβές, συμβόλαια συνάφειας).

6.     Η Γνωστική Τροποποίηση Συμπεριφοράς και η εφαρμογή της στην εκπαίδευση.

Κίνητρα για μάθηση.

  • Τι είναι εσωτερικά και εξωτερικά κίνητρα μάθησης;
  • Τι είναι κίνητρα σύμφωνα με τη συμπεριφοριστική, γνωστική , ανθρωπιστική και κοινωνικές-πολιτισμική προσέγγιση;
  • Ποιες είναι οι πιθανές επιδράσεις της επιτυχίας και της αποτυχίας στα κίνητρα και πως αυτές οι επιδράσεις σχετίζονται με τις πεποιθήσεις για την ικανότητα;
  • Πως επιδρούν στα κίνητρα οι στόχοι, τα ενδιαφέροντα, τα συναισθήματα και οι πεποιθήσεις του ατόμου σχετικά με τον εαυτό του;
  • Ποιοί είναι οι εξωτερικοί παράγοντες τους οποίους μπορούν να χειριστούν οι εκπαιδευτικοί προκειμένου να ενισχύσουν τα κίνητρα των μαθητών τους για μάθηση;

Αποτελεσματικό μαθησιακό περιβάλλον στην τάξη ( 1ο μέρος)

Θέμα: Σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητών

α) Θεωρητικό υπόβαθρο της επιθετικότητας.

β) Συγκρούσεις του εκπαιδευτικού και των μαθητών.

γ) Οι κλίκες των μαθητών

Βιωματική άσκηση: οι περιπτώσεις που συναντά ο εκπαιδευτικός στην διαχείριση της σχολικής τάξης- εξωτερικευμένες συμπεριφορές

Eννοιες-κλειδιά: επιθετικότητα εφήβων στη σχολική κοινότητα, διαχείριση επιθετικής συμπεριφοράς.

Αποτελεσματικό μαθησιακό περιβάλλον στην τάξη ( 2ο μέρος)

Θέμα: Ο εκπαιδευτικός ως σύμβουλος και συνεργάτης της τάξης

α) εμψύχωση και κινητοποίηση των μαθητών

β) μοντέλα διεκδικητικής συμπεριφοράς

Βιωματική άσκηση: οι περιπτώσεις που συναντά ο εκπαιδευτικός στην διαχείριση της σχολικής τάξης- εσωτερικευμένες συμπεριφορές.

Εννοιες-κλειδιά: φοβίες, απόσυρση, διεκδικητική συμπεριφορά

Αποτελεσματικό μαθησιακό περιβάλλον στην τάξη ( 3ο μέρος)

Θέμα: Ο εκπαιδευτικός ως σύμβουλος και συνεργάτης της τάξης

α) Οι σημαντικοί κανόνες και διαδικασίες για ένα αποτελεσματικό περιβάλλον μάθησης στηΔευτεροβάθμια εκπαίδευση;

β) Η Συνεργατική διδασκαλία και η μαθητοκεντρική διδασκαλία. Οι διαφορές τους και η επίδρασή τους στο περιβάλλον μάθησης στην ΔευτεροΒάθμια εκπαίδευση;

Εννοιες-κλειδιά: Κανόνες, διαδικασίες, συνεργατική και μαθητοκεντρική διδασκαλία.